Welke ventilatiesystemen zijn er?

Een goede ventilatie is niet alleen belangrijk voor uw gezondheid. Ze verbetert ook de werking van de haard of dampkap en verkleint de kans op onaangename geurtjes en allergieën.

Ventileren gebeurt met een ventilatiesysteem. Dat voert verse lucht aan via droge ruimtes (slaapkamer, woonkamer). De lucht verplaatst zich vervolgens via de gang en trappenhal naar vochtige ruimtes (keuken, badkamer), waar ze wordt afgevoerd door het ventilatiesysteem.

Er bestaan vier erkende centrale ventilatiesystemen, variërend van volledig natuurlijke ventilatie over gemengde ventilatie tot gecontroleerde mechanische ventilatie (GMV) met dubbele flux. Deze systemen worden aangeduid met de letters A tot D.

Daarnaast bestaan er ook individuele apparaten voor decentrale ventilatie. Die kunnen handig zijn om de lucht te zuiveren in doorgaans vochtige ruimten zoals de badkamer, de keuken of de berging.

Centrale ventilatie

Systeem A: natuurlijke luchtaanvoer en -afvoer

Dit is een installatie waarbij geen mechanische hulp nodig is.

De aanvoer van verse lucht gebeurt op natuurlijke wijze via ingebouwde ventilatieroosters in de ramen. De luchtdoorlaatbaarheid van deze roosters zijn manueel aan te passen.

Vervuilde lucht wordt afgevoerd via een verticale schacht in de badkamer of keuken (vochtige ruimtes).

Voordelen	Nadelen
Goedkoop Makkelijk te installeren Weinig onderhoud	Minst energiezuinig Beperkt regelbaar Niet alle systemen zijn akoestisch isolerend

Systeem B: natuurlijke luchtafvoer en mechanische luchtaanvoer

Een natuurlijke toevoer van lucht is niet altijd mogelijk wegens teveel omgevingslawaai, kamers zonder ramen of omdat de te verluchten ruimte zit ingesloten in een appartementsgebouw. Dan is de mechanische aanvoer van verse lucht een optie. Daarbij wordt een gecontroleerde toevoer van verse buitenlucht via een ventilator doorheen de woning gestuwd.

Afvoer en circulatie van de lucht gebeurt net als bij systeem A. Dit systeem wordt in België evenwel weinig toegepast.

Voordelen	Nadelen
Gecontroleerde aanvoer van verse lucht Interessante oplossing in lawaaierige omgeving Keuze qua plaats van de luchttoevoer	Energieverbruik van de ventilatoren

Systeem C: natuurlijke luchtaanvoer en mechanische luchtafvoer

Indien u uw woning al grondig hebt gerenoveerd, is een natuurlijke luchtafvoer niet altijd mogelijk. In dat geval kunt u een ventilatiesysteem met mechanische luchtafvoer plaatsen. De vochtige en vervuilde lucht wordt dan aangezogen via luchtkanalen in vochtige kamers zoals de keuken en badkamer.

Bij het klassieke 'C'-systeem gebeurt de luchtaanzuiging continu. Het 'C+'systeem is zelfregelend en ververst de lucht op basis van het vocht- of CO₂-gehalte.

Voordelen	Nadelen
Betere ventilatie dan systeem A Keuze in de plaatsing van de luchtafvoer	Duurder dan systeem A Energieverbruik van de ventilator

Systeem D (balansventilatie): mechanische luchtafvoer en mechanische luchtaanvoer

Dit systeem is van begin tot einde volledig automatisch gestuurd omdat zowel aan- als afvoer van de lucht via ventilatoren gebeurt. Een netwerk van leidingen doorheen de woning verspreidt deze lucht langs ventilatieroosters in elke kamer zonder dat de verschillende luchtstromen elkaar kruisen.

Ook hier kan de ventilatie vraaggestuurd gebeuren met behulp van sensoren (vocht, CO₂).

Voordelen	Nadelen
Mogelijkheid tot warmteterugwinning uit afgevoerde lucht (met behulp van een warmtewisselaar) De luchtstromen zijn in balans Filters zuiveren de lucht (stof, pollen) Keuze in de plaatsing van de luchttoevoer en -afvoer	Energieverbruik van de ventilatoren Vraagt meer onderhoud dan de andere systemen Mogelijke geluidshinder

Decentrale ventilatie

Een andere optie is om ergens in huis een eenvoudige luchtafvoer te plaatsen om bvb. vochtophoping of geurhinder te vermijden. Dit betekent echter dat de warmte telkens mee wordt afgevoerd. Bij geregeld gebruik is zoiets uiteraard energieverspilling.

Om dit te voorkomen bestaat er de zogenaamde decentrale ventilatie die werkt volgens hetzelfde principe als de gecontroleerde mechanische ventilatie (GMV) met dubbele flux. Deze individuele apparaten:

verwarmen de verse binnenkomende lucht met de calorieën van de vervuilde uitgaande lucht;
vereisen geen muurdoorboring;
vergen geen installatie van een centrale eenheid noch leidingen door het ganse huis zoals bij GMV. Een GMV is trouwens zeer moeilijk te plaatsen in het geval van een renovatie, behalve als het om een ingrijpende renovatie gaat.

Geen ventilatiesysteem in huis?

Verlucht dan kort maar krachtig door de ramen een paar minuten te openen. Bijzonder efficiënt in de winter, want koude lucht is droger dan warme lucht. Zet dus liever de ramen zo'n 5 à 10 minuten wijdopen, dan ze de hele dag op een kier te laten staan.

Bron: Energiesparen.be